FLEVOLAND

Daniel Libeskind, Polderland Garden of Love and Fire (1992-1997)

In Almere Pampus liggen vijf elkaar kruisende lijnen als een vreemd schriftteken in het landschap. Drie smalle kanalen, een strook zwart grind met een sculptuur van aluminium wanden erop en een voetgangerspad vormen het Land Art project Polderland Garden of Love and Fire van architect Daniel Libeskind (Lodz, Polen, 1946).

Een gek werk, want volgens sommige niet hoeft te begrijpen, want daar gaat het juist om? Ik vind het vooral mooi door de belijning, strak met wisselende tussen ruimtes en dan plotseling een ronding. Het prikkelt, want hoe kan dit werk toch zo spannend zijn terwijl alles de zelfde hoogte heeft. Een knap staaltje van een vormstudie. 

 

De Groene Kathedraal door Marinus Boezem (1987 – 1996)

 "De gotische kathedraal is een fantastische bouwwijze geweest. En er zit ook zo veel tijd in. Niet alleen de periode die de bouw in beslag nam, maar ook de cultuur en de bouwstijl die zo lang hebben stand gehouden. Voor mij is de plattegrond van de kathedraal dus een soort metafoor van die tijd die ik naar deze tijd haal om er nieuwe hedendaagse acties op uit te voeren. Almere moest binnen een paar jaar gebouwd worden. Gewoonlijk groeit een stad, Almere werd gemaakt, en ook nog eens op land dat aan de zee is onttrokken. Toen dacht ik: een stad zonder geschiedenis heeft een kathedraal nodig. In de Middeleeuwen duurde het gemiddeld honderd jaar om er een te bouwen. En zó kwam ik op het idee om juist in de Flevopolder, in de rulle woestijn die het toen nog was een kathedraal neer te zetten. Te laten groeien, van bomen. Populieren doen er ongeveer dertig jaar over om tot wasdom te komen." 

"In 2006 zijn de populieren ongeveer dertig meter, dan blijven ze nog een paar jaar zo en dan sterven ze langzaam af.  Daarna is de Groene Kathedraal alleen nog een herinnering, een verhaal, een beeld dat je overal mee naar toe kunt nemen. Pas als zij niet meer te zien is en als mensen tegen elkaar zeggen: 'Vroeger stond hier een kathedraal', dan is Almere een stad met een eigen geschiedenis"

Marinus Boezem

Maurinus Boezem heeft twee groene Kathedralen neergezet in flevoland. Niet letterlijk, maar als een leegte en een vulling. De Groene Kathedraal heeft de plattegrond van de kathedraal in Reims. 

Wij bezoeken eerst de Kathedraal die gevormt is door leegte. Je komt door een smal pad, op het open veld. Het veld is enorm, maar in eerste instantie besef je niet dat dit de groote is van een Kathedraal, maar als je het eenmaal beseft, beleef echt de ruimte, de macht van een kerk. Dit door de grote, omvang etc.

In de gevulde Kathedraal is dit anders, er is een spel van lijnen en de boven zijn de pilaren binnen de Kathedraal. Je ervaart de lengte en de hoogte. Ik vond het mooi dat ze gekozen hebben voor de pilaren als populieren. Het zijn elegante hogen bomen. Ze staan voor kracht, maar een kort leven. Het geloof is ook iets waar mensen op hangen, maar soms ook zomaar laten vallen. 

Toch ervaar je soms de lijnen minder goed. Ze zijn verzakt en je kan niet meer veder zien dan 3 lijnen. Dit is zonde, want het geeft juist zo'n mooi effect. Dus Almere, pak een hoge drukspuit en wat zand. 

Sea Level van Richard Serra, 1996

De muur bestaat uit drie delen, elk tweehonderd meter lang die in elkaars verlengde liggen; de onderbreking is ook 200 meter lang. De hoogte van het ene deel muur is gelijk aan het waterniveau in de randmeren, de hoogte van het andere dat op een hogere helling ligt, gelijk aan de dijkhoogte in de polder.

De bovenste rand van Sea Level heeft dezelfde hoogte als de zeespiegel. Als Zeewolde onder water komt te staan, kunnen bewoners het kunstwerk opvluchten. Serra refereert met het werk aan het feit dat Zeewolde op de zeebodem ligt. De muur ligt op hellingen van een landschapspark en de helling op- of aflopend langs de muur geeft de sensatie van boven water komen of onderwater gaan. De kunstenaar was gefascineerd door het feit dat het waterpeil van de randmeren hoger lag dan het land waarop Zeewolde gebouwd is.

Piet Slegers - Aardzee, Zeewolde 

Met dit werk verbindt Piet Slegers de tegengestelde elementen ‘aarde’ en ‘water’ aan elkaar. In het 50.000m2 grote kunstwerk, net zo groot als de naastgelegen landbouwkavels, wordt je als voetganger zigzaggend over schelpenpaadjes, tussen de beslotenheid van stenen taluds en aarden wallen, geleid naar een grote opening. 

Het park eindigt naar mijn idee plotseling, het pad houd op maar de heuvels gaan door. In eerste instantie wil ik verder lopen, maar dit is toch niet helemaal de bedoeling. De zicht lijnen binnen het park zijn prachtig. De padden lopen niet allemaal door en stoppen plotseling, dit zorgt voor een spannend effect. Misschien dat het nog sterker had gekunt, wanneer ze echt waren afgebroken, want nu is alles een beetje vergroeit. 

Aan ons werd de vraag gesteld of de bomen op de heuvels wel geplaatst hadden moeten worden. Ik denk van wel. Dit omdat het je een gevoel van ruimte geeft, grootsheid. De boom geeft schaal. In deze omgeving kan je je totaal niet meten, en juist door deze plek met zijn bomen kon ik mij meten. 

Observatorium - Robert Morris,1971 

Antony Gormley - Exposure

Antony Gormley geeft met zijn hurkende man commentaar op het polderlandschap. Hij liet zich inspireren door de stalen hoogspanningsmasten die het vlakke landschap markeren. Een landschap waarin juist de maakbaarheid ervan en het gebrek aan een historisch referentiekader hem fascineerden en uitdaagden. En zoals wel vaker nam Gormely ook nu zijn eigen lichaam als uitgangspunt voor zijn ontwerp.

Exposure is een beeld dat opdoemt aan de horizon, als een transparante menselijke vorm. Hoe dichterbij je komt, hoe meer deze vorm lijkt op te lossen en hoe abstracter en industriëler het object wordt.

Een prachtig beeld vind ik het zelf. De grootsheid en de relatie die het aangaat met zijn omgeving. Het klikt, ook als is het een reus. Juist door zijn transparantie mag hij er wezen. Veder is het fantastisch wanneer je op de Expore afloopt. De details, de knooppunten. Alles perfect doordacht en uitgevoerd. Wanneer ik weer afstand neem, vind ik jammer, maar gelijk doemt de prachtige Exposure weer op aan het water!